Əsgərova Qənirə İzzətulla qızı
Filologiya uzrə fəlsəfə doktoru
21 noyabr 1955-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub. 1963-cü ildə həmin şəhərdə C.Məmmədquluzadə adına 2 saylı orta məktəbə getmiş, 1973-cü ildə oranı bitirmiş. 1973-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU ) Şərq Dilləri fakültəsinin Türk dili və ədəbiyyatı ixtisasını bitirmiş, filoloq, tərcüməçi Azərbaycan və türk dili müəllimliyi ixtisasına yiyələnmişdir. 1979-cu ildən Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda (indiki Naxçıvan Dövlət Universiteti) laborant, 1981-ci ildən baş laborant,1994-cü ildən Naxçıvan Dövlət Universitetinin Azərbaycan dili kafedrasında müəllim, 1999-cu ildən baş müəllim, 2007-ci ildən Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında dosent, 2014-cü ildən Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının müdiri, 2018-ci ildən Azərbaycan dili və ədəbiyyat kafedrasının dosent vəzifəsində işləyir. 2004-cü ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş, filologiya üzrə fəlsəfə doktorudur. Hal-hazırda Naxçıvan Dövlət Universitetinin Azərbaycan dili və ədəbiyyat kafedrasında dosent vəzifəsində işləyir. 2017-cü ildə Azərbaycan Respublikasının “ Tərəqqi” medalına layiq görülmüşdür. 5 kitabın, 3 tərcümə kitabın 4, proqramın, 80-dən artııq məqalənin müəllifidir.
Dərc olunmuş elmi əsərlər
- Нахичеванская литературная среда и сентименталънты традиции. Научные основы изучения материально-духовных богатсв Нахичеванской АССР, Тезисы докладов. Нахчывань: 1987, с.80 (H.Həşimli)
- Azərbaycan sentimentalizmində Şərq-Qərb probleminə dair. Y. Məmmədəliyev adına Naxçıvan Pedaqoji İnstitutu. XI Elmi konfransın materialları, Naxçıvan: 1990, s.58-59 (H.Həşimli)
- XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan demokratik fikri dünyəvi elmlərin zəruruiliyi haqqında. Müasir mərhələdə elmin-nəzəri və metodiki problemlərinə həsr olunmuş respublika konfransının materialları, Naxçıvan: 1992, s.31 (B. Babayev, İ. Cəfərov)
- Naxçıvan yazarları “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində: Naxçıvan MR maddi-mənəvi sərvətlərinin öyrənilməsinin elmi əsasları Naxçıvan: 1993, s.81
- Türkiyədə oxunur. “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisi №25, Türkiyə, İzmir: 1993, s.31-32
- Məmməd Araz irsi Türkiyədə. M. Araz – 60, “Millilik və bəşərilik” mövzusunda keçirilən konfransın mateerialları, Bakı: 1993, s.46-47
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisi və Azərbaycan folkloru. Gənc alimlərin və aspirantların respublika konfransının tezisləri (dekabr 1995), Bakı: 1996, s.73-74
- Azərbaycan mətbuatı “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisi haqqında. “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisi №36, Türkiyə, İzmir: 1996, s.46-47
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində “Kitabi-Dədə Qorqud” eposu. Naxçıvan Dövlət
Universiteti. Elmi əsərlər. Xüsusi buraxılış (Kitabi-Dədə Qorqud dastanlarının 1300 illiyi) №2, Naxçıvan: 1998, s.66-67
- Naxçıvanlı filoloq alimləri “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində. Naxçıvan Dövlət
Universiteti. Elmi əsərlər. Xüsusi buraxılış (Naxçıvan-75), №5, Naxçıvan: 1999, s.71-73
- Nəriman Həsənzadə “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisi. Aspirantların və gənc tədqiqatçıların elmi konfransının materialları (23-24 fevral 1999), Bakı: 1999, s.19
- İbrahim Əthəm Atnur Muxtariyyət ərəfəsində Naxçıvan. (tərcümə edəni: Q. İ. Əsgərova.) Naxçəvan ,Qeyrət,1999 438s.
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində Nizami Gəncəvi. Aspirantların və gənc tədqiqatçıların respublika elmi konfransının materialları (23-24 fevral 1999), Bakı: 1999, s.18
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində F. Zeynalov. Ali məktəblər arasında elmi-praktik konfransın materialları, Ali Diplomatiya Kolleci Naxçıvan Bölməsi Bakı: 2002, s.27-29
- Hüseyn Cavid “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində. Azərbaycan Pedaqoji Universiteti (Elmi məqalələr məcmuəsi). “Pedaqoji tədqiqatlar” №1(18), Bakı: 2003, s.65-68
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində Azərbaycan-Türkiyə ədəbi əlaqələrinə bir baxış. Azərbaycan Pedaqoji Universiteti (Elmi məqalələr məcmuəsi). “Pedaqoji tədqiqatlar” №2(19), Bakı: 2003, s.98-100
- Ədəbiyyatşünaslığımı-zın böyük təmsilçisi akademik İsa Həbibbəyli. Azərbaycan Pedaqoji Universiteti (Elmi məqalələr məcmuəsi). “Pedaqoji tədqiqatlar” №1-2(20-21), Bakı: 2004, s.101-103
- “Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində Şəhriyar. Naxçıvan Dövlət Universiteti. Elmi əsərlər №13, Naxçıvan: 2004, s.51-53
- Qardaş ədəbiyyatlar” dərgisində Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri. Bakı: 2005 (Monoqrafiya)
- Göyçə aşıq məktəbi “Qardaş ədəbiyyatlar dərgisində”. AMEA Naxçıvan Bölməsi “Xəbərlər” (ictimai və humanitar elmlər seriyası) №4, Naxçıvan, 2006, s.129-133
- Türkiyə mətbuatında repressiya qurbanların-dan biri (“Qardaş ədəbiyyatlar dərgisində”). AMEA Naxçıvan Bölməsi “Xəbərlər” (ictimai və humanitar elmlər seriyası) №3, Naxçıvan, 2007, s.173-177
- Azərbaycan dilçiliyi və dilçiləri “Qardaş ədəbiyyatlar dərgisində”. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər №1 (21), Naxçıvan, 2007, s. 208-211
- “Molla Nəsrəddin” oniminin semantikası. Dil və ədəbiyyat Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal №2 (62), Bakı, 2008, s.66-68
- “Molla Nəsrəddin”in transonimləşməsi. AMEA M.Füzuli ad. Əlyazmalar İnstitutu. Filologiya məsələləri № 5, Bakı, 2008, s. 84-90
- İşarə əvəzliklərin tədrisində Şah İsmayıl Xətai dilindən istifadə. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu “Xəbərlər” № 2/14, Naxçıvan, 2008, s.74-77
- Qədim türk yazılı abidələrinin dili. Bakı,Elm və Təhsil 2008 (proqram)
- Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası.Bakı,Elm və Təhsil 2008 (proqram)
- Əvəzliklərin tədrisi məsələləri (Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası fənni üzrə). Bakı: Nurlan, 2009 (metodik vəsait)
- “Molla Nəsrəddin” jurnalında Cəlil Məmmədquluzadəyə məxsus kriptonimlərin struktur-semantik xüsusiyyətləri. Bakı, Nurlan, 2009
- Bəzi əvəzliklərin tədrisi məsələləri. Dil və ədəbiyyat beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal № 1, (67) Bakı, 2009, s.227-228
- “Molla Nasrettin”de Celil Memmetkuluzadeye mahsus mahlaslar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi № 1/2 Türkiye, Samsun 2009, 350-355
- Cəlil Məmmədquluzadənin yaradıcılığında təqlidi sözlərdən yaranmış kriptonimlərin struktur-semantik xüsusiyyətləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan, 2009;
- “Molla Nəsrəddin” jurnalında Cəlil Məmmədquluzadəyə məxsus kriptonimlərin struktur-semantik xüsusiyyətləri. Bakı, Nurlan, 2009 (kitab)
- Ədəbiyyatşünaslığın böyük təmsilçisi Ömrün illəri və əsərləri (tərtibçisi A. Behbudova). Bakı, Nurlan, 2009
- Axundov: Karabağ İmdat çığlığı (Karabağ harayı). Türkiyə, Ankara, 2010, (Kitab tərcümə)
- Dilçiliyə giriş və ümumi dilçilik fənnlərinin tədrisində İKT-NİN tətbiqi təcrübəsindən (izahlar, sxemlər, cədvəllər. Bakı, ADPU, 2010 (metodik vəsait)
- Azərbaycan dilçilik elminin inkişafında A. Babayevim “Azərbaycan dilçiliyinin tarixi” əsərinin rolu. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, №1, 2011
- Məmməd Tağı Sidqinin dilçilik görüşləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan, №2, 2011
- “Dilçiliyə giriş” fənni üzrə proqram. Naxçıvan 2011. (proqram)
- Cəlil Məmmədquluzadənin dilçilik görüşləri. Filologiya məsələləri, №2, Bakı, 2012
- Şah İsmayıl Xətai dilində ədatların işlənmə məqamları. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan, №2, 2012
- Cavid və türk ədəbi dili. Kardeş kalemler, Nahçivan özel sayı, Türkiyə, kasım 2012
- Türkiyə mətbuatı və Əhməd Cavad. Axtarış dərgisi.N- Naxçıvan 2012
- Islam Səfərlinin söz dünyası. Naxçıvan dərgisi Ali Məclisin orqanı Naxçıvan, , 2013
- Ə.Cavadın dili və üslubu. Filologiya məsələləri No 3 Bakı 2013
- Əhməd Cavad yaradıcılıgının bəzi linqvistik xüsusiyyətləri. NaxçıvanDövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N 1(52) 2013
- İbrahim Ethem Atnur.Osmanlı idarəçiliyindən sovet idarəçiliyinə qədər Naxçıvan (1918-1921), (Tərcüməçi: dos.Q.İ.Əsgərova), Naxçıvan, Əcəmi, 2013 (kitab)
- Heydər Əliyevin nitq və çıxışlarının linqvistik xüsusiyyətləri. Axtarış” Beynəlxalq derji Naxçıvan 2013 N 3
- Hüseyn Cavidin dilində tabesiz mürəkkəb cümlələr. Axtarış” Beynəlxalq derji Naxçıvan 2014 N 1,c.4
- Məmməd Araz Türkiyə mətbuatında. NaxçıvanDövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N 1 (57) 2014
- Azərbaycan dilinin Qafqaz dillərinə təsiri. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N 1 (61) 2014
- Hoca Nasrettin onimi ile ilgili incelemeler. Bakış dərgisi N 8, 2014 Almaniya,s 33-36
- Azərbaycan dilçiliyi inkişafında Məmməd Tağı Sidqinin rolu. “Axtarış”Beynəlxalq dergi 2014 N1 c5
- Bakıxanovun dili və üslubu. Axtarış Beynəlxalq dergi 2014 N4 c 4,2014Naxçıvanlı şair İslam Səfərli. Bakış dərgisi, Almaniya N9 2015
- Bakıxanovun fars dilçiliyinin inkişafında rolu. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N1 (66 ) 2015
- Dünya dillərində Azərbaycan mənşəli sözlər. Filologiya məsələləri N 4 Bakı 2015
- Bəxtiyar Vahabzadə dilində söz-ifadə yaradıcılığı. Filologiya məsələləri. Bakı 2015
- Avropa xalqları dilində Azərbaycan mənşəli sözlər. Axtarış Beynəlxalq dergi Naxçıvan cild 4, N2 2015
- Çağdaş Azərbaycan dilinin orfoqrafiya problemləri. NDU,Elmi əsərlər N5 (70) ,2015
- XX əsrin II yarısında Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafında Naxçıvan ədəbi mühitinin rolu. Tarixi İpək yolu və Naxçıvanın iqtisadi və mədəni əlaqələrinin inkişaf məsələləri, Beynəlxaq İpək yolu konfransı, Naxçıvan 16-17 oktyabr, 2015
- XX əsrin II yarısında Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafında Naxçıvan ədəbi mühitinin rolu. Tarixi İpək yolu və Naxçıvanın iqtisadi və mədəni əlaqələrinin inkişaf məsələləri, Beynəlxaq İpək yolu konfransı, Naxçıvan 16-17 oktyabr, 2015
- XX əsr Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafında B.Vahabzadənin rolu. Axtarış Beynəlxalq dergi Naxçıvan 2015
- Kaşğari “Divanü-lüğət-it türk” və kaşğarişünaslığa iki töhfə. Axtarış Beynəlxalq dergi Naxçıvan cild 5, N2 2016
- Sultanovun dilində frazeoloji vahidlər. Naxçıvan jurnalı, 2016
- Kərimlinin ədəbi dili. “Bir ömür işığı” məqalə toplusu, 2016
- Kərimlinin söz dünyası. Naxçıvan Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan N1 (2 ) 2016
- Məmmədquluzadənin dilində yumor. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N 6 (74) 2016
- Qədim türk yazılı abidələr. Naxçıvan, Qeyrət, 2016 (proqram)
- M.Şəhriyar dilinin leksik-qrammatik xüsusiyyətləri. Şəhriyar yaradıcılığında müasirlik. Respublika elmi konfransı Naxçıvan 2016
- M.Şəhriyar dilinin leksik-qrammatik xüsusiyyətləri. Şəhriyar yaradıcılığında müasirlik. Respublika elmi konfransı Naxçıvan 2016
- Nağılların dilində dialekt və köhnəlmiş sözlərin üslub xüsusiyyətləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan N4 (78) 2016
- Nağılların dilinin bəzi linqvistik xüsusiyyətləri. Axtarış Beynəlxalq dergi Naxçıvan cild 6, N3 2016
- XX əsrin əvvələrində nəsr dilində yumor. Naxçıvan Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan N2 (3 ) 2016
- Azərbaycan dilinin tarixi. Naxçıvan, Qeyrət, 2016 (vəsait)
- Naxçıvan ədəbi mühiti Türkiyə mətbuatında. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan 2017
- Naxçıvanlı dilçilərin onomastika sahəsindəki fəaliyyətləri. Naxçıvan Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan N2 (5 ) 2017
- Azərbaycan dilçiliyinin inkişafında NDU məzunlarının fəaliyyəti. Naxçıvan Dövlət Universiteti 50 ildə elmi konfransın mater.Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan 2017
- Türkologiyanın inkişafında Azərbaycanlı dilçilərinin rolu. Axtarış Beynəlxalq dergi Naxçıvan 2017
- P.Vaqifin dilinin linqvistik xüsusiyyətləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası Naxçıvan 2017
- Müstəqillik illərində Naxçıvanda dilçiliyin inkişafı. Naxçıvan , Qeyrət, 2017 (kitab)
- Romantiklərin dili (H.Cavidin yaradıcılığı üzrə). Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan 2018,N1(90),98-103
- Əliyevin çixişlarında sual cümlələrin üslubi imkanları. Beynəlxalq konfrans materialları.H.Əliyevin ana.olmas.95 illiyinə həsr olunmuş. Naxçıvan Dövlət Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan 2018, N2 (9)
- Azərbaycan dilinin aktual problemləri. Naxçıvan Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan 2018, xəbərləri, № 2 (9), 2018, səh. 63-68
- Müstəqillik illərində Naxçıvanda dilçiliyin inkişafı. Naxçıvan , Qeyrət, 2017 (130 səh). (dərs vəsaiti)
- Azərbaycan dilinin leksika və qrammatika sahəsində bəzi problemləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti,N 2 (94)2018
- Azərbaycan dilində bəzi qrammatik arxaizmlər. “Naxçıvan “Universiteti,N 1 (12) 2019
- Nəsimi yaradıcılığı Azərbaycan ədəbi dilinin mühüm hadisəsi kimi. “Axtarış, N 1 (?)2019
- Müstəqillik illərində naxçıvanlı dilçilərin fəaliyyəti. (S.Həhənova). Naxçıvan Muxtar Respublikası-95. Muxtariyyətin bəhrələri: Naxçıvanda elm və təhsil. Respub elmi konfrans mat. Naxçıvamn müəl. institutu, 2019
- Cəlil Məmmədquluzadə dil məsələləri. Cəlil Məmmədquluzadənin150 illik yubileyinə həsr olunmuş “Dünyada sözdən böyük yadigar yoxdur” respublika konfransı materilları, Naxçınan Dövlət Universiteti,2019
- Xanəli Kərimlinin yaradıcılığında siyası lirikanın linqvistik xüsusiyyətləri. XX əsr əsr Naxçıvan ədəbi mühit” respublika konfransı materilları, Naxçınan Dövlət Universiteti, 2019
- Xanəli Kərimlinin yaradıcılığında siyası lirikanın linqvistik xüsusiyyətləri. XX əsr əsr Naxçıvan ədəbi mühit”respublika konfransı materilları, Naxçınan Dövlət Universiteti, 2020, səh. 118-122
- Nərimanov və ana dilimiz. Şərq qapısı” qəzeti, 2020 may, Naxçıvan
- Nərimanovun elmi və publisistik əsərlərində dil məsələləri “Naxçıvan “Universiteti, N 2 (17) 2020. 66-72s
- Naxçıvan onomastikasının öyrənilməsində naxçıvanlı dilçilərin rolu (Firudin Rzayev), Naxçıvan “Universiteti,N 3 (18), 2020, 96-102
- Bədii dilin zənginləşməsin də təkrarların rolu. Azərbaycan dilinin aktual problemləri mövzusunda respublika konf.2020 (30 oktyabr 2020 ) Naxçıvan 2020, 70-75
- Müşfiq yaradıcılığında frazeologizmlər. Naxçıvan Universiteti Elmi əsərlər, Naxçıvan 2020, №4 (105) 39-42.
- Naxçıvan elmi mühitində üslubiyyat elmin inkişafı. Naxçıvan Universiteti,Elmi əsərlər N (20) 2021 (səh. 123-129)
- Azərbaycan onomastikasının inkişafında Adil Bağırovun rolu. Naxçıvan Universiteti N 3 2021
- İ.Nəsiminin dil və üslub xüsusiyyətləri. Naxçıvan Dövlət Universiteti N , 2021
- Xanəli Kərimlinin yaradıcılığında siyasi lirikanın linqvistik xüsusiyyətləri. Xanəli Kərimli. Şairin könül dünyası (məqalələr toplusu). Bakı, 2021, (70 illik yubileyinə) (103-111-ci səh.)
- Naxçıvanlı dilçilərin dialektologiya sahəsindəki tədqiqləri. Naxçıvan mədəniyyətlərin qovuşduğu məkan .Naxçıvan Universiteti beynəlxalq konfrans 22-23 oktyabr, Naxçıvan (303-308 səh.)
- Nizami yaradıcılığında köhnəlmiş sözlər (“Sirrlər xəzinəsi” əsəri üzrə). Şərq ədəbiyyatında Nizami Gəncəvi yaradıcılığı № mövzusunda respublika konfransı. 29 oktyabr 2021 Naxçıvan Dövlət Universiteti
- Əhməd Yəsəvi yaradıcılığının linqvistik xüsusiyyətləri. V Əhməd Yəsəvi beynəlxalq konfransı. 5-6 noyabr, 2021
- Naxçıvan elmi-ədəbi mühiti türkcə tərcümələrdə. Azərbaycan bədii tərcümə sənətinin inkişafında nax- çıvanlı ziyalıların rolu (30 aprel, 2020) Naxçıvan 2021, 70-75
- Müstəqillik dövründə Naxçıvanvanda dilçilik elmi nin inkişafı. (E.Maqsudovun elmi yaradıcılığı əsasında). “Naxçıvan Muxtar Respublikası: Dayanıqlı inkişaf, Uğurlar perspektivlər” mövzusunda keçiriləcək onlayn beynəlxalq konfransın 2020 (14 avqust).
Çap. Naxçıcan, 2021, 303-308
- Nizami Gəncəvinin əsərlərində türkçülüklə bağlı ifadələr. Azərbaycan dilinin tədrisi” jurnalı, №4, 2021, səh. 74-82
- Xurşid Banu Nətavan. Naxçıvan Universiteti,2022, Elmi əsərlər N 1 (114), s. 9-13
- Müasir Azərbaycan dilində alınma sözlərə münasibət. Azərbaycan dili və müasir dilçilik: problemlər, perspektivlər və çağırışlar. Beynəlxalq konfrans. 08 oktyabr, 2022
PROQRAMLAR
- “Dilçiliyə Giriş” fənni üzrə proqram. Naxçıvan Universiteti mətbəəsi, 2021, 12 s.
- “Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası” fənni üzrə proqram. Naxçıvan Universiteti mətbəəsi, 2021, 16 s.
- Qədim türk yazılı abidələrin dili” fənni üzrə proqram. Naxçıvan Universiteti mətbəəsi, 2021, 12 s.
- “Ümumi dilçilik” bakalavr səviyyəsi üçün proqram. Naxçıvan Universiteti mətbəəsi, 2021, 16 s.
- “Ümumi dilçilik” bakalavr səviyyəsi üçün proqram. Naxçıvan Universiteti mətbəəsi, 2021, 16 s.
- Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Qeyrət” nəşriyyatı, 2022
- Dilçiliyə giriş. Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Qeyrət” nəşriyyatı, 2022
- Azərbaycan dili tarixi. Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Qeyrət” nəşriyyatı, 2022
- Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası. Naxçıvan Universiteti, 2022, 12 s.
- Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası. Naxçıvan Universiteti, 2022, 14 s.