Həsənov Xanəli Əli oğlu
Fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent.
E-mail: xanali.hasanov.1950@mail.ru
10 yanvar 1950-ci ildə Naxçıvan Dövlət Universitetinin Şahbuz rayonun Mərəlik kəndində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Şahbuz qəsəbə orta məktəbini bitirib həmin ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsinə daxil olmuşdur. 1972-ci ildə Universiteti bitirib təyinatla Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Fizika İnstitutunda baş laborant vəzifəsində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1972-76-cı illərdə Bakı şəhəri 12№-li məktəbdə fizika və riyaziyyat müəllimi olaraq çalışmışdır. 1976-77-ci illərdə Azərbaycan EA Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının Batabat bölməsində çalışmışdır. 1977-ci ildə müsabiqə yolu ilə Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda müəllim vəzifəsinə seçilmişdir. 2005-ci ildə müdafiə edərək Fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi adını almışdır.1978-ci ildə ailə qurmuşdur.
Hal-hazırda Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Ümumi və nəzəri fizika” kafedrasında dosent vəzifəsində işləyir. Babək rayon Yarımca kəndə yaşayır.
Elmi əsərləri
- А.А.Катанов, Т.М.Гасымов, А.С. Ахмедов, Х.А.Гасанов. К теории термомагнитных эффектов вблизи порога акустической неустойчивости. Тезисы докладов республиканской научной конференции. Нахичевань, 1986.
- Т.М.Гасымов А.А.Катанов. Х.А.Гасанов. Нелинейное взаимодействие электромагнитной волны с вешeством вблизи порога акустической неустойчивости. Взаимодействие частиц с ядрами, атомами и молекулами (тематический сборник научных трудов АГУ). Баку, 1987.
- А.А.Катанов, Т.М.Гасымов, А.С. Ахмедов, Х.А.Гасанов. Теории термомагнитных эффектов в среде с двумя типами носителей тока в недиффузионном приближении для акустических фононов. Перейстройка и вопросы усовершенствования преподавания общенаучных дисциплин в пединституте. Нахичевань, 1988.
- Х.А.Гасанов. Распространение электромагнитных волн в собственных невырожденных полкпроводниках в условиях взаимного увлечение и разогрева системы носителья и фонона. Naxçıvan DPİ-nin 10-cu elmi konfransının tezisləri. Naxçıvan, 1989.
- Х.А.Гасанов. К теории распространения электромагнитных волн в полупроводниках с учетом разогрева носителей тока и фононов. Кинетические и оптические явления в средах. Баку, 1990.
- Т.М.Гасымов, А.А.Катанов, Х.А.Гасанов. Влияние взаимного увлечения электронов и фононов и их разогрева на распространение низкочастотной электромагнитной волны. Доклады АН Азерб ССР Том XLVI, № 1, Баку, «Елм», 1990.
- Султанов Р.Б., Х.А.Гасанов. Создание проблемной ситуации при преподовании физики и астрономии в средней школе. Тезис док. 2-ой всесоюзной конференции. Донецк, 1991.
- Əkbərov Y.H., X.Ə.Həsənov. Fizika və astronomiya fənlərinin əlaqəli tədrisi. Fizika, riyyaziyat və informatikanın tədrisi, 1991, №1-4.
- Ə.Həsənov. Keyn yarımkeçiricilərdə elektronların və fononların qarşılıqlı sövqü olduqda elektromaqnit dalğaların yayılması. Naxçıvan Dövlət Universiteti, Elmi əsərlər, 1999, № 3.
- Ə.Həsənov. Şərqdə astronomiyanın intibah dövrü. Nəsrəddin Tusi və müasirlik. NDU, “Qeyrət”, 2001.
- Ə.Həsənov. Azərbaycanda astronomiyanın intibah dövrü. Beynəlxalq Regional astronomiya və astrofizika konfransının tezisləri. Bakı, 2001.
- Ə.Vəliyev, F.R.Qocayev, V.A.Hüseynov, N.A.Qardaşbəyova, X.Ə.Həsənov, S.A.Cəfərov, Ə.H.Xəlilova. Universitetlər üçün proqram (ixtisas fənləri). Naxçıvan, “Qeyrət” 2002.
- Ə.Vəliyev, X.Ə.Həsənov. Elektron fonon siteminin qızması və qarşılıqlı sövqünün cırlaşmamış yarımkeçiricilərdə alçaq tezlikli elektromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri. Energetikanin problemləri. Bakı, 2003, Elm № 4.
- Ə.Vəliyev, X.Ə.Həsənov. Qıraq yüklü dislokasiyalı yarımkeçiricilərdə qeyri-əsas yükdaşıyıcıların xarici elektromaqnit sahəsində rekombinasiyası. Sumqayıt Dövlət Universiteti “Elmi Xəbərlər”, cild 3, № 3, 2003.
- Ə.Vəliyev, N.A.Qardaşbəyova, X.Ə.Həsənov. Yükdaşıyıcı fonon qarşılıqlı sövqünün rekombinasiya proseslərinə təsiri. “Fizika” Bakı,Elm, 2004, cild X, № 3.
- Ə.Vəliyev, X.Ə.Həsənov. Xarici elektrik-kvantlayıcı maqnit və elektromaqnit sahəsində rekombinasiya prosesləri. “Fizika”, Bakı, Elm, 2004, cild X, № 3.
- Ə.Həsənov. Yarımkeçiricilərdə elektromaqnit dalğalarının yayılmasının bəzi xüsusiyyətləri və xarici elektromaqnit sahəsində rekombinasiya prosesləri. Naxçıvan Dövlət Universitetinin xəbərləri “Qeyrət”, 2004, № 5.
- A.Hüseinov, H.A.Hasanov. The influence of the heating of the electronphonon sustem on propogation of electromaqnetic waves of high frequen. Conference on Transit of Venus. 6-8 june 2004, Tabriz, Iran.
- Ə.Həsənov. Yarımkeçiricilərdə elektromaqnit dalğalarının yayılmasının bəzi xüsusiyyətləri və xarici elektromaqnit sahəsində rekombinasiya prosesləri. NDU Xəbərləri, 2004, № 15.
- A.Hüseynov, X.Ə.Həsənov. Keyn tipli yarımkeçiricilərdə cırlaşmamış statistikada elektron-fonon sisteminin qızmasının və qarşılıqlı sövqünün elektromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri.
- Ə.Vəliyev, V.A.Hüseynov, X.Ə.Həsənov. Güclü elektrik sahəsinin yükdaşıyıcı-fonon qarşılıqlı sövqünə və rekombinasiyaya təsiri. “Fizikanın aktual problemləri” III Respublika elmi konfransın materialları. Bakı, 2004.
- Ə.Həsənov. Elektron-fonon sisteminin qızmasının yarımkeçiricilərdə elektromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri. Aspirantların və gənc tədqiqatçıların X Respublikada elmi konfransının materialları. Bakı, 2005.
- Ə.Həsənov. Yükdaşıyıcıların qızmasının yarımkeçiricilərdə elektromaqnit dalğaların yayılmasına təsiri. Naxçıvan müəllim-lər İnstitutunun Xəbərləri, 2005, № 4.
- Ə.Həsənov. Qıraq yüklü dislokasiyalarda deşiklərin rekombinasiyasına dair. BDU “Fizikanın aktual problemləri” IV Respublika elmi konfransının materialları. Bakı, 2006.
- A.Hüseinov, H.A.Hasanov. The influence of the heating of the charge garries on propagation of high – freguency electromagnetic waves in electron type semiconductors. “Fizika”, cild 12, № 3, Bakı, 2006.
- Ə.Həsənov. Diffuziya yaxınlaşmasında elektrik sahəsinin yükdaşıyıcıların paylanmasına təsiri. Bakı Universitetinin Xəbərləri, 2008, № 2.
- Ə.Həsənov. Cırlaşmış yarımkeçiricilərdə elektron-fonon siteminin qızdırılmasının alçaqtezlikli elektromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri. AMEA Naxçıvan Bölməsi Xəbərlər (təbiət və texnika elmlər seriyası) № 2, 2009.
- Ə.Həsənov. Fononların qızmasının yarımkeçiricilərdə elektromqanit dalğalarının yayılmasının təsiri. BDU-nun 90 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfransının materialları. Təbiət elmləri, Bakı, 2009.
- A.Qardaşbəyova, X.Ə.Həsənov. Yəhərvari nöqtəli dislokasiyalı n-tip yarımkeçiricilərdə cərəyan sıxlığının hesablanması. Naxçıvan Dövlət Universiteti, Elmi Əsərlər, Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri seriyası, № 3 (28), 2009.
- E.Qasımova, X.Ə.Həsənov. Astronomik alətlər və müşahidələr (Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti). Bakı, 2010, “Elm və təhsil”.
- Ə.Həsənov. Fizika və astronomiya dərslərində eyni adlı mövzuların tədrisində qarşılıqlı əlaqənin yaradılması. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri, № 1 (25), 2011.
- A.Qardaşbəyova, X.Ə.Həsənov. Parabolik zonalı n-tip yarımkeçiricilərdə elektron-fonon sövqünə xarici elektrik sahəsinin təsiri. AMEA Naxçıvan Bölməsinin Xəbərləri, cild 8, № 2 (26), 2012.
- Ə.Həsənov. Qıraq yüklü dislokasiyalı yarımkeçiricilərdə qeyri-əsəs yükdaşıyıcıların qızdırılmasına təsiri. NDU Elmi əsərlər N1(51) 2013.
- Ə.Həsənov. Deşiklərin cazibə mərkəzinə yapışma ehtimalının hesablanması. NDU Elmi əsərlər N2(56) 2013.
- Ə.Həsənov. Keyn tipli yarımkeçiricilərdə yayılan eltromaqnit dalğalarının nüfuzetmə dərinliyinin hesablanması. NDU Elmi əsərlər N3(59) 2014.
- Ə.Həsənov. Xarici eltromaqnit sahəsində qıraq yüklü dislokasiyalı yarımkeçiricilərdə deşiklərin temperaturunun tədqiqi. NDU Elmi əsərlər N9(65) 2015.
- Ə.Həsənov. Güclü maqnit sahəsində qıraq yüklü dislokasiyalı yarımkeçiricilərdə deşiklərin tutulması. NDU Elmi əsərlər Fizika-Riyaziyyat və Texnika elmləri seriyası N3(77) 2016.
- Ə.Həsənov. Qeyri parabolik zonalı yarımkeçiricilərdə elektromaqnit dalğalarının yükdaşıyıcıların qızdırılmasına təsiri. NDU Elmi əsərlər Fizika-Riyaziyyat və Texnika elmləri seriyası N4(85) 2017.
- Ə.Həsənov. Elektronların və fononların qarşılıqlı sövqünün və qızdırılmasının elktromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri. NDU Elmi əsərlər Fizika-Riyaziyyat və Texnika elmləri seriyası N4(93) 2018.
- Ə.Həsənov. Yükdaşıyıcıların qızmasının yarımkeçiricilərdə eltromaqnit dalğalarının yayılmasına təsiri. NDU Elmi əsərlər Fizika-Riyaziyyat və Texnika elmləri seriyası N4(101) 2019.
- S.Seyidli, X.Ə.Həsənov. Konusun müstəvi ilə kəsiyi haqqında bir məsələyə dair. Fizika, riyaziyyat və informatika tədrisi N(4) 2020.
- Ə.Həsənov, Q.Həziyev. Xarici elektrik sahəsi ilə parabolik zonalı yarımkeçiricilərdə yükdaşıyıcıların qızdırılmasına dair. AMEA Naxçıvan bölməsinin Elmi əsərləri, 2021. N2.
- Ə.Həsənov. Daşıyıcı raketlərin hərəkəti. NDU. Fizika və astronomiyanın müasir problemləri. Respublika konfransı. 2021
- Ə.Həsənov. N.Qardaşbəyova, H.Seyidli. Ağırlıq qüvvəsinin təcilini dəyişdirən səbəblərin təhlilinə dair. Fizika, riyaziyyat və informatika tədrisi N(1) 2022
- Ə.Həsənov. Köçürmə proseslərinin yükdaşıyıcıların paylanmasına təsiri. Elmi əsərlər Fizika-riyaziyyat və texniki elmlər seriyası №1(125) 2023
- Ə.Həsənov. Müstəvi güzgüdə xəyalın aaalınması və qurulmasına dair. Fizika,riyaziyyat və informatika tədrisi. №1(237)2023 Bakı ADPU-nun mətbəəsi.
- Ə.Həsənov. Kosmik uçuşlarda təsir sferasının nəzərə alınmasına dair. Fizika,riyaziyyat və Astronomiyanın aktual problemləri III Respublika konfransı 12 may 2023-cü il Naxçıvan