Qadir Əli oğlu Əliyev

               Memarlıq üzrə fəlsəfə doktoru,dosent

               E- mail:  kadiraliyev@yahoo.com.tr

1951-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonu Cəhri kəndində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Bakıdakı “1 №- li fizika-riyaziyyat və kimya – biologiya təmayüllü Respublika İnternat məktəbi”ni bitirdikdən sonra Azərbaycan Politexnik institutuna daxil olmuş, 1975-ci ildə həmin institutun “İnşaat” şöbəsini bitirmişdir. 1975-1980-cı illərdə Naxçıvan MR-də öz ixtisası üzrə inşaat müəssisələrində inşaat mühəndisi olaraq çalışmışdır. 1980-1992-ci illərdə Naxçıvan Politexnik texnikumunda ixtisası üzrə müəllim olmuşdur. 1992-1996-cı illərdə Bakıda Qafqaz universitetində işləmişdir. 1995-ci ildə “Memar Əcəmi Naxçıvani yaradıcılığında harmoniya və mütənasiblik problemləri” mövzusunda dissertasiya müdafiyə edərək memarlıq üzrə fəlsəfə doktoru olmuşdur. 1998-2002ci ilərdə Naxçıvan Dövlət Universitetində “Təsviri incəcənət” kafedrasının müdiri, 2002-2016-cı illərdə Naxçıvan Dövlət Universitetində “Memarlıq kafedrasının müdiri, 2017- ci ildən  Naxçıvan Dövlət Universitetində Meliorasiya və Su Təsərrüfati Tikintisiu kafedrasının müdiridir. 3 monoqrafiya, 1 dərs vəsiti 50-yə yaxın elmi məqalənin müəllifidir.  1 monoqrsiyası Rusiya Federasiyasında (Sevestapol), 1 monoqrasiyası Türkiyə Respublikasında (İstanbul) nəşr olunmuşdur. Naxçıvanda, Bakıda, Qarsda, İğdırda, Əhlətdə, İstanbulda, Ankarada keçirilən beynəlxalq konfrans və simpoziumların iştirakçısıdır.

Dərc olunmuş elmi əsərlər

  1. Möminə Xatun Türbəsinin həndəsi harmoniyası. Azərbaycan memarlığının və inbcəsənətinin inikişaf problemləri, Gənc alimlərinin IV konfransının məruzələrinin tezisləri. Azərbaycan MEA. Bakı. 1987.
  2. Memar Əcəmi Naxçıvani yaradıcılığında ahəngdarlıq. “Şərq-Qərb” mətbəəsi. Bakı. 12.09.2007. (Monoqrafiya)
  3. Yusif Küseyr oğlu türbəsi üzərində həndəsi ornamentin qurulması, Yaxın və Orta Şərq memarlığı və incəsənəti. Beynəlxalq konfransın məruzələrin qısa məzmunu. Azərbaycan MEA. Bakı. 1989. (Tezis)
  4. Təbiətdə forma və Mömünə xatıun türbəsinin harmonik quruluşu haqqında, Yaxın və Orta Şərq memarlığı və incəsənəti, Beynəlxalq konfransın məruzələrin qısa məzmunu. Azərbaycan AMEA. Bakı. 1992. (Tezis)
  5. Memar Əcəmi yaradıcılığında təsəvvüf. Elmi əsərlər, Xüsusi buraxılış №5. NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan. 1999. (Məqalə)
  6. Yusif Küseyr oğlu türbəsi həndəsi ornamentlərinin birində türk-islam sintezi və təsəvvüf. Elmi əsərlər, Xüsusi buraxılış №7. NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan 2000. (Məqalə)
  7. Naxçıvan abidələri və Səlcuq üslubu. Naxçıvan, İçtimai-siyasi, ədəbi-bədii və elmi-publisistik jurnal. Naxçıvan 2002. (Məqalə)
  8. Yusif Küseyr oğlu türbəsi üzlərinin birində olan həndəsi naxış çeşnisinin quruluşu və türk-islam sintezi. Nəqşicahan Eyetim, bilim və kültür-araşdırma dərgisi. Naxçıvan. 2003.  (Məqalə)
  9. Gülüstan türbəsi üzərində həndəsi naxış çeşnisinin qrafiki analizi Nəqşicahan. Eyetim,bilim və kültür-araşdırma dərgisi. Naxçıvan. 2006 №10 (Məqalə)
  10. Gülüstan türbəsi üzərində həndəsi naxış çeşnisinin harmonik quruluşu haqqında Xəbərlər. İçtimai və hümanitar elmlər seriyası №4. Naxçıvan “Tusi” 2006. (Məqalə)
  11. Naxçıvan abidələrinin ensiklipediyası, Azərbaican MEA Naxçıvan bölməsi. Naxçıvan. 2008.
  12. Selçuklular dönemi mimalık ve kültür eserlerinde spiraller,  onlarin mahiyeti, Uluslararası Ahlat-Avrasya kültür ve sanat sempozyumu  23-25 ağustos 2012 Ahlat – Bitlis.
  13.  Marağa Gök Günbed türbesinin mimarlıq yapısı, Dünya mimarlık və sanatında türkler İstanbulYıldız teknik Universitesi 20013.
  14.    Orta əsr müsəlman fəlsəfəsində memarlıq və incəsənət əsərlərinin formalarının qavranılması və konstruksiyalanmsının fundamental əsası,  Şərq ölkələrinin beynəlxalq memarlıq akademiyası. Memarlıq şəhərsalma  tarixi və bərpası.  Toplu Bakı-2015.                         
  15. Aristotelin “Metafizika” təlimi və Mömünə Xatun terbəsinin iki medalyonunun homonik quruluşu haqqında. Elmi əsərlər, №1. NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan 2011. (Məqalə)
  16.  Orta çağ Azerbaycan mimarisi:Nahçivan Mümine Hatun Türbesi Madalyonları üzerine bir inceleme. Tarih ve Kültür Ekseninde Orta Aras havzası Uluslararası Sempozyumu. 17-19 Kasım (november 2016) Nahçıvan Ankara-2018.
  17. Başlanğıcların başlanğıcı: Orta əsr Naxçıvan memarlıq formalarının quruluşu. Elmi əsərlər, №1. NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan 2012. (Məqalə)
  18. Orta əsr Azərbaycam memarlığında elleptik və çatma tağ əyriləri. Elmi əsərlər, №1. NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan 2010. (Məqalə)
  19. Gilan türbəsi üzərində həndəsi naxışların qrafiki analizi və Aqradakı (Hindistan)  Etimad əd-Dövlə türbəsi üzərində həndəsi naxış kompozisiyası ilə müqayisəli təhlili. Elmi əsərlər, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti. Bakı 2009, səh 54-58.  (Məqalə)
  20. О гомологии природных и человеческих творений Ноосферно оброзование-стратегия здоровья. Сборник докладов ХХХ Международной научно-практической конференции по ноосферному оброзованию. Издатель ФЛП Лемешко К. А. Симфереполь. 2011, стр 361-366. (Məqalə)
  21. Poeziya və sənət. Elm və Həyat №4.2011, səh 94-97. (Məqalə)
  22. Qarabağlar türbəsinin tarixi, üzərindəki naxışlar və onlardan birinin qrafiki analizi. Uluslararası sosial bilimlər dərgisi. Ankara 2010, səh 394-401. (Məqalə)
  23. Nuh türbəsinin həndəsi naxışlarının təhlili. Naxçıvan.24-25 aprel 2009-cu ildə keçirilmiş beynəlxalq simpoziumun materialları. Naxçıvan 2010
  24. Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində siklop tikililər, Naxçıvan: İlk Yaşayış və şəhərsalma yeri kimi. 20-24 iyul 2011-ci ildə keçirilmiş beynəlxalq simpoziumun materiallarıə. Naxçıvan. 2012. Səh 148-154.
  25. Гармония в творчестве зодчего Аджеми Нахичевани. «Кисель В. П.» Севастополь . 2010. Стр 3-135ş (Məqalə)
  26. Uluslararası Kaşkardan Endülüse. Türk İslam şeherleri sempozyumu Kars. 29-31 Ekim 2011 Uluslararsı sempozym
  27. Klassik Naxçıvan memarlıq formaları və duz kristallarının quruluşu, Naxçıvan İlkin şəhər və Duzdağ, 27-28 iyul 2012-ci ildə keçirilmiş beynəlxalq simpoziumun materialları, Naxçıvan 2003, səh 259-263.
  28. 28. Klasik Nahçıvan mimari geleneklerinin etki alanı II. Uluslararası Aras havzası sempozyumu 13-15 aralık 2011-İğdır Beynəlxa. simpozium materialları, səh 134-138. Beynəlxalq simpozium materialları.
  29. 29. Dəlmə qalasında arxeoloji tədqiqatlar (Naxçıvan MR Ordubad rayonu), Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar. 2012, AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya institutu, səh 289-293. (Məqalə)
  30. 30. Qədim Türk sənətində heyvan üslubu və orta əsr Azərbaycan memarlığında ornamental nəzəriyyə. Elmi əsərlər Humnitar elmlər seriası № 1(52) Naxçıvan 2013, səh 86-90. (Məqalə)
  31. 31. Анализ геометрических орнаментов Мавзолея Гек Гюнбад, Гилея. Науковий вiсник. Випуск 71(№4) Киев 2013, стр 368-373. (Məqalə)
  32.  Bir naxışın izi ilə, Elmi əsərlər. Fizika-iyaziyyat və texniki elmlər seriysı. Naxçıvan NDU “Qeyrət”. 2014 №3 (59), səh 23-29. (Məqalə)
  33. 33. Qilbert həndəsəsinə görə Səlcuqlar dövrü azərbaycan memarlıq formalarının həndəsi ornamentlərinin quruluşu. Elmi əsərlər. Fizika-iyaziyyat və texniki elmlər seriysı. Naxçıvan NDU “Qeyrət” 2015. №9 (65) , səh.53-59.(Məqalə)
  34. 34. Orta əsr müsəlman fəlsəfəsində memarlıqla musiqinin vəhdəti. Elmi əsərlər Humnitar elmlər seriası № 5(70). Naxçıvan 2015, səh 119-122. (Məqalə)
  35. 35. Ümüncü Plovdağ Nekropolunda aparılmış apxeoliji qazıntılar. Azərbaycanda Arxeoloji tədqiqatlar 2013-1014. Bakı 2015, səh 153-161. (Məqalə)
  36. 36. Aza Orta əsr şəhər yeri (2013-2014-cü illər). Azərbaycanda Arxeoloji tədqiqatlar 2013-1014. Bakı 2015, səh 306-311. (Məqalə)
  37. 37. Selcuqlar dönemi Ani mimarlık formlarının geometrik desenlerinin harmonik yapısı, Nahçivan ve uluslararasi sempozyymu (dünü. Bugünü ve yarını)  11-12 mayıs 2015-Nahçivann, səh 41-49. Uluslararası sempozyum
  38. 38. Əlincə qalasında daş üzərində olan bir həndəsi ornamentin harmonik quruluşuvə yaranma tarixi haqqında, Elmi əsərlər. Hümanitar elmlər seriyası № 4 (78). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”, səh 227-230. (Məqalə)
  39. 39. Qeyri-adi simmetriyanın iki növü,  canlı təbiətdə və Səlcuqlar dövrü Azərbaycan memarlığında forma prblemi. Azərbaycan Milli Elmlər Akademyasının  Naxçıvan bölməsinin xəbəırləri. Ictimai və humanitar elmlər seriyası. 2016, səh 304-309. (Məqalə)
  40. 40. Səlcuqlar dövrü Naxçıvan-Marağa memarlıq formaları  və İsfahan Came Məscidinin memarlıq quruluşu: oxşar və fərdi xüsusiyyətləri. Azərbaycan Milli Elmlər Akademyasının  Naxçıvan bölməsinin xəbəırləri. Ictimai və hümanitar elmlər seriyası. 2017 № 3, səh 302-310. (Məqalə)
  41. 41. Qədim Roma memarlıq nəzəriyyəçisi Vitruvinin memarlıq nəzəriyyəsi və möminə xatun türbəsinin harmonik quruluşu. Elmi əsərlər Humanitar elmlər seriyası № 1 (82). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2017, səh 297-301. (Məqalə)
  42. 42. Oğlanqala tikinti növləri, Elmi əsərlər. Humanitar elmlər seriyası № 5 (86). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2017, səh 111-115. (Məqalə)
  43. 43. Ordubad rayon Köhnə Kotam kəndinin memarlıq nümunələrinin tədqiqi, Elmi əsərlər. Humanitar elmlər seriyası № 1 (90). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2018, səh 101-107. (Məqalə)
  44. 44. Möminə Xatun türbəsinin üzlərindən birində nəbati və Ərəb qrafikasından düzələn  ornamentlərin tədqiqi, Elmi əsərlər. Fizika-riyaziyyat və texnika elmlər seriyası № 4 (93). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2018. Səh 122-128 (məqalə)
  45. 45. Möminə Xatun türbəsinin üzlərindən birinin memarlıq dekorunun həndəsi harmonik quruluşu, Elmi əsərlər. Humanitar elmlər seriyası № 5 (94). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2018. Səh 118-123. (Məqaə)
  46. 46. Qarabağlar türbəsinin inşa tarixi və memarlıq formalarının tədqiqi, Qarabağlar türbə kompleksi. Naxçıvan. Əcəmi nəşiriyyatı. 2018. (Məqalə)
  47. 47. Möminə xatun türbəsinin  günbəz və çatma tağ əyrilərinin hesablanmasına dair, Elmi əsərlər. Fizika-riyaziyyat və texnika elmlə seriyası № 8 (97). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2018, səh 60-66. (Məqalə)
  48. 48. Gilan türbəsinin harmonik quruluşu və həndəsi naxış  kompozisiyasının inkişafı, Xəbərlər, İçtimai və humanitar elmlər seriyası №4. Naxçıvan AMEA Naxçıvan bölməsi “Tusi” 2019 cild 5. №1 s. 247- 254. (Məqalə)
  49. 49. Azərbaycan ədəbiyyati memarliğı və incəsənətində mifik təfəkkürün mahiyyəti, Elmi əsərlər. Humanitar elmlər seriyası № 1 (98). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2019. Səh 274-280. (Məqalə)
  50.  Qrta əsr Naxçıvan memarlıq formalarında türk –islam sintezi, Naxçıvan: İslam mədəniyyətinin paytaxtı 7-8 sentyabr 2018-ci il.
  51.  Ahlat Mezar Yapılarında Geometrik Harmoni İlkeleri, III c. Selcuklar dövleti ve beylikler dönemi ve tarihi. Türk tarih kurumu.
  52.  Orta Əsr Müsəlman Memarlığında Hamamlar Və Vənənd Hamamının Memarlıq Quruluşu, Elmi əsərlər. Humanitar elmlər seriyası № 1 (102). Naxçıvan, NDU, “Qeyrət nəşriyyatı”-2020.
  53.  Səlcuqlar dövrü Naxçıvan Naxçıvan memarlıq formalarının quruluşu türk islam sintezinin nəticəsi  kimi, Şərq ölkələri Beynəlxalq  memarlıq akademiyası, Memarlıq, şəhərsalma tarixi və bərpası, cild 2020 № 1.
  54. 54. Əcəmi Naxçıvani yaradıcılığında türbələrin konstruksiyaları qədim türk çadr memarlıq konstruksiyalarının nəticəsi kimi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademyasının  Naxçıvan bölməsinin xəbəırləri. Ictimai və hümanitar elmlər seriyası. 2020 № 1.
  55.  Duzal türbəsinin həndəsi harmonik quruluşu, Şərq ölkələri Beynəlxalq  memarlıq akademiyası Memarlıq, şəhərsalma tarixi və bərpası, cild 2020 № 2.
  56.  Səlcuqlar dövrü Naxçıvan türbələrinin mearlıq dekorunda həndəsi ornamentlərin quruluşusonsuz fundamentl oblactda diskret qrupların hərəkətininnəticəsi kimi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademyasının  Naxçıvan bölməsinin . Elmi əsərəər. Ictimai və hümanitar elmlər seriyası. 2021 № 1.
  57.  Q.Ə.Əliyev, B.S.Mazanov, H.B.Əsədov. “Orta əsr Naxçıvan türbələrinin memarlıq xüsusiyyətləri və konstruksiyalarının hesablanması” adlı monoqrafiya. Əcəmi Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 2022-ci il, 200 səh.