Riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
E-mail: rovsenhesenov@ndu.edu.az h_rovshan51@rambler.ru
10 may 1951-ci ildə Şahbuz rayonunda anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Şahbuz rayon Kükü kənd orta məktəbini, 1971-ci ildə APİ-nin (indiki ADPU-nun) Naxçıvan filialının Riyaziyyat ixtisasını bitirmişdir. 1971-75-ci illərdə APİ-nin (indiki ADPU-nun) “Funksional analiz və funksiyalar nəzəriyyəsi” ixtisası üzrə aspiranturasında oxumuşdur. 1987-ci ildə Ukrayna Elmlər Akademiyasının akademiki A.N.Quzun elmi rəhbərliyi ilə yazdığı dissertasiyanı müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır. 1991-cildən dosentdir. Pedaqoji elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün “Ali pedaqoji məktəblərdə cəbr kursunun tədrisinin nəzəri-metodiki problemləri və həlli yolları” adlı doktorluq dissertasiya işi üzərində işləyir.
1971-1975-ci illərdə Şahbuz rayonun A.Remeşin (indiki Qızıl Qışlaq) kənd orta məktəbində işləmişdir. 1975-ci ildən NDU-da işləyir. Hazırda Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun “Riyaziyyat və tədrisi metodikası” kafedrasında dosentdir. “Riyaziyyatın ibtidai kursunun nəzəri əsasları” fənnini tədris edir.
Məqalə və tezisləri
1. Решение плоской задачи линеаризированной теории для нескольких трещин расположенных на одной осис учетом начальных напряжений. Тез.докладов V респуб. науч.конф.аспирантов вузов Азербайджана. Баку-1982 г.,стр.237
2. Об одной смешанной задаче линеаризированной теории для полуплоскости при начальных напряжениях. Мат.VI респуб. науч. конф. аспирантов вузов Азер-байджана. I часть, Баку-1983 г. стр.157-159
3. Первая и вторая краевая задача линеаризированной теории для плоскости с несколькими разрезами на одной линии с учетам начальных напряжений. Тезисы докладов II Всесоюзная конф.по теории упругости Тбилиси-1984. стр. 61
4. Деформирование плоскости с конечным числом трещин на одной оси в случае нормального отрыва с учетам начальных напряжений. Прикл.механика 1985,т. 21.№ 2, Киев,1985. стр.79-85
5. Иследования влияния однородных начальных деформаций в первойграничной задаче линеаризированной теория для плоскости с конечным числом прямолинейных разрезов. Деп.в ВИНИИТИ №5245-85 Баку-1985 г.
6. Иследования разрушения плоскости с двумя трещинами на одной оси с учетом начальных напряжений. Мат.VI респуб. конф.мол.ученых по мат.и мех. (Баку,6-8 мая 1985 г.) 1985.Часть I, стр.109-112
7. Об одной контактной задаче для полуплоскости с учетом начальных напряжений.Тез.докл. VI I I рес. науч.конф.аспир вузов Азерб. Баку-1985 г. I том.,стр.18
8. Обшая смешанная задача для преднапряженной полуплоскости. Мат. VII респуб. конф.мол.ученых по мат.и мех. (Баку,12-15 мая 1986 г.) 1985 стр.83-86
9. Влияние начальных напряжений на распределение контактных напряжений. Мат. VIII респуб.конф. мол.ученых по мат.и мех. (Баку, 26-29 октября 1987г.) Баку,Элм 1988 г. стр.,58-59
10. Действие двух жесткосвязанных штампов (сцепленных с полуплоскостю) на преднапряженную полуплоскость. Деп.в ВИНИИТИ № 2347- В 88. Баку-1988 г.
11. О смешанных задачах полуплоскости при однородных начальных напряжениях. Деп.в ВИНИИТИ № 2348-В 88. Баку-1988 г.
12. Давление двух жестких штампов на предварительно напряженной полуплоскостью при отсутствии сил трения. Мат. науч. метод. конф. декабр-87. Нахичевань-1988. стр.179-181
13. Вторая граничная задача линеаризованной теории для плоскости с конечным числом прямолинейных разрезов. Мат. Х респуб.конф. мол.ученых по мат.и мех. (Баку, 28-30 мая 1990 г.) Баку,Элм 1991., стр.77-78
14. Funksiya qrafikinin tədrisində kompyuterdən istifadə. Müasir mər.elmin.nəzər. və met.prob. aid res.k. Naxçıvan-1992, səh.55-56
15. “Alqoritmləşdirmənin əsasları” mövzusunun tədrisinə dair. Elmi met. konfr. mater. Naxçıvan-1992, səh 10.
16. О действии двух свободных штампов с прямолинейными основаниями на полуплоскость с начальными напряжениями. Изв.АН.Азерб.ССР физ.тех. и мат.наук, 1995. № 1-3. стр.122-127
17. Трещина с продольных сдвигов для тел с начальными напряжениями. Изв.АН.Азерб. ССР физ. тех. и мат. наук, 1995. № 1-3.стр.150-156
18. Ədədi və həndəsi silsilənin tədrisinə dair Ali ped. və orta üm.təh. mək.-də riy.təd-nin tək.-si məs.-ri. II burax. Bakı, ADPU-1996, səh.81-86
19. Периодическая задача для упругой преднапряженной полуплоскости. Труды ИММАН Азербайджана 1997 том VII (ХV). стр.156-161
20. Riyaziyyat məsələlərinin həllində informatika üsullarından istifadə haqqında ADPU Xəbərləri. Ped. psix.elmlər seriyası-1999 № 6., səh.66-69
21. Simmetrik xətti prqramlaşdırma məsələlərinin iqtisadi mənaları Nax.MR-də iqtis., elm, maarif, ədəbiyyat və mədəniyyətin ink.problem. Konf.mat. Bakı-1999, səh.147-149
22. Başlanğıc gərginlikli yarımmüstəvi üçün dövrü qarışıq sərhəd məsələsi (bərabər olmayan köklər halı). NDU-nun Elmi əsərləri, fizika. riy. və tex. elm. seriyası,1999, səh.58-64
23. İqtisadi riyazi üsulların və modellərin tədrisi haqqında NDU-nun Elmi əsərləri, fizika. riy. və tex. elm. seriyası, 2000, № 6, səh. 18-20
24. Başlanğıc gərginlikli elastiki yarım-müstəvi üçün dövri məsələ (bərabər köklər halı) Müasir riyaziyyat və təbiət. prob.məq.məc.Naxçıvan “Qeyrət” 2001, səh. 23-28
25. Dinamik proqramlaşdırma Ped.Univ.Xəbər. Təbiət elm. Seriya № 1. Bakı, 2002, səh.110-114
26. The problem on compression of prestrained surface, weakened by rectilinear crack (case of equal roots) Proceeding of IMM of NAS of Azerbaijan V.XVI (ХХIV)Baku-2002. p.143-151
27. Başlanğıc gərginlikli yarımmüstəvi üçün dövri qarışıq sərhəd məsələsi (bərabər köklər halı). NDU xəbərləri, №15, fizika. riy. və tex. elm. seriyası , Naxçıvan 2004, səh. 25-28
28. Başlanğıc gərginlikli yarımmüstəvi üçün dövri məsələ (xüsusi elastiki potensiallar). Azərb. elmin inkişafı və reg.prob. (28 fev.-1 mart 2005-ci il tar.elmi konf.mat.)Bakı, “Nurlan”, 2005, səh. 592-597
29. Задачи о сжатии преднапряженной плоскости ослаблен-ной прямолинейной трещины (случай нерав-ных корней).Тезисы Международной конф. по мат.и меж. посвященной 50 летию со дня рождения чл. корр. НАНА, проф. И.Т.Мамедова. Баку-2005, стр.66
30. Diskret təsadüfi kəmiyyətlərlə əlaqəli qeyri-səlis tam ədədlər. Fizika, riyaz.və tex. elm. üzrə beynəlxalq konf. tezisləri, Naxçıvan-2008, səh.86
31. Cəbr kursunda izomorfizm münasibətinin yeri.Müasir təlim metod. və yeni pedaqoji texnol. təlim-tərbiyə prosesində tətbiqi. Elmi prak.konf. mat. Naxçıvan-2009, səh.53-55
32. Cəbr kursunun bəzi anlayış, tərif və terminləri haqqında. Pedaqoji kadr hazırlığı: problemlər, vəzifələr mövzusunda beynəlxalq simpoziumun materialları. Naxçıvan-2009, səh.127-130
33. Cəbr kursunun tədrisinin bəzi problemləri haqqında Beynəlxalq Astronomiya ilinə həsr olunmuş astronomiya, fizika və riyaziyyat üzrə beynəlxalq kon. mat.-rı., Naxçıvan-2009, səh.83
34. Cəbr kursunda “Kompleks ədədlər” mövzusunun tədrisinin bəzi məsələləri haqqında Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun “Xəbərlər”i, 2009, №4(20)., səh.160-165
35. Cəbrin tədrisində sxemlərdən istifadə təcrübəsindən Pedaqoji Universitet Xəbərləri. Bakı-№2, 2010, səh. 249-253.
36. Xətti cəbrdə şərti razılaşmalar haqqında Müasir təlim met.və yeni pedaqoji tex.təlim-tərbiyə prosesində tətbiqi. Elmi prak.konf.mat., Naxçıvan-2010, səh.78-83
37. Задача о сжатии преднапряженной плоскости, ослабленной прямолинейной трещиной (случай неравных корней). Нахичеванское отделение Национальной Академии Наук Азербайджана №2, Нахичеван-2010., стр.242-254
38. Fənndaxili əlaqələrin yaradılması təcrübəsindən Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri, №3 (23)Naxçıvan 2010, səh.4-7
39. Birdəyişənli çoxhədli anlayışına müxtəlif yanaşmalar. NDU, Elmi Əsərlər , Fiz.riy. və tex.elm seriyası, N:1(35), 2011, səh. 50-56
40. İzomorfizm münasibətinin çoxhədlilər cəbrində yeri və rolu. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri, №1 (25), 2011, səh.50-55
41. İntersubject connection problems in teaching of the subgect algebra The 4th Congress of the Turkic World Mathemati-cal Society (TWMS) Baku, Azerbaijan, 1-3 Iuly, 2011, p-514
42. Çoxdəyişənli çoxhədlinin tədrisində müxtəlif yanaşmalar. NMİ Xəbərləri, № 2(26) ,2011, səh, 72-80
43. Çoxluqların elementar nəzəriyyəsində çoxluğun sinonim terminləri və bəzi tipləri Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Xəbərlər, №3 2011, səh.139-143
44. Binar münasibətlərin bəzi xassələrinin qarşılıqlı əlaqələri Fizika riyaziyyat və informatika tədrisi, №4 2011, səh.14-20
45. Cəbr kursunda praktik məşğələ üçün seçilən çalışmaların didaktik funksiyaları haqqında. NDU – nun Elmi əsərlər, Fiz.riy. və tex.elm seriyası, №1(43) ,2012, səh.119-122
46. Nəzəri materialın mənimsənilməsini aşkarlayan test tapşırıqlarının tərtibi haqqında. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Xəbərlər, №2 2012, səh.93-95
47. Riyaziyyatda “ genişlənmə” anlayışı və onun cəbri struktur yaradan bəzi tipləri. Fizika, riyaziyyat və informatika tədrisi, №3 2012, səh.17-23
48. Cəbr kursunda işlədilən bəzi riyazi simvolların yeri və rolu Pedaqoji Universitet , Xəbərlər, Ped.psixoloji elm. böıməsi. Bakı-№3, 2012, səh 344-348
49. Elementar çevirmələr anlayışı və onlardan istifadənin nəzəri əsasları Pedaqoji Universitet , Xəbərlər, Ped.psixoloji elm. böıməsi.Bakı-№ 4, 2012, səh 353-357
50. Пути создания внутрипредметных связей Наука и школа М. ,2013, N:1, стр.87-90
51. Cəbr kursunda izomorfizm münasibətindən isfadə məsələləri Fizika, riyaziyyat və informatika tədrisi, №1. Bakı. 2013, səh.44-49
52. Elementar cəbr kursunun məzmunu və onun riyaziyyat müəllimi hazırlığında rolu haqqında NDU, “Elmi Əsəsrlər”, fizika. riy. və tex. elm. seriyası , №1 (51), 2013, səh.24-27
53. Mücərrəd cəbr elementlərinin təliminin fəndaxili əlaqələri-nin yaranmasına təsiri haqqında. ADPU – nun Xəbərləri, № 2, 2013, səh.423-425
54. Некоторые условные соглашения в курсе алгебра Наука и школа М. ,2013, N:4, стр.81-83
55. Riyazi anlayış və münasibətlərin mücərrədləşdirilməsində əvvəlki təsəvvürlərdən istifadə haqqında. NDU, “Elmi əsəsrlər”, fizika. riy. və tex. elm. seriyası ,№3 (59), 2014, səh.7-10
56. Структура и методические особенности курса по выбору. «Основы нечеткой алгебры» Преподаватель ХХI век, М, N:1, часть I, 2014, стр.109-112
57. Cəbr kursunda mühazirə mətni üzərində müstəqil işin təşkili təcrübəsindən NDU, “Elmi əsəsrlər”, Fiz.riy.və tex. elm seriyası, N:7, (63), 2014, səh.87-92
58. Təlim prosesində müstəqil iş və ona müxtəlif yanaşmalar Təhsil problemləri İnstitutu, № 3, 2014, səh.83-87
59. Cəbri anlayışların təlimində müşahidə olunan anlaşılmazlıqlar və onların yaranması haqqında NDU, “Elmi əsəsrlər”, Fiz.riy.və tex. elm. seriyası, N:9, (65), 2015, səh.25-29
60. Обучение теоретическом материалом в процессе решения задач и упражнений в курсе лгебры НГУ, Научные Труды, Серия физ.мат.и тех. наук N: 5(73), 2015, стр.46-52
61. Об усвоенйи понятии конгруэнции и фактор алгебры НГУ, Научные Труды, Серия физ. мат. и тех. Наук N :3 (77), 2016, стр.79-84
62. Qeyri-səlis cəbrdə istifadə olunan simvollar və işarələmələr haqqında “Azərbaycanda təhsil siyasətinin piroritetləri: Müasir yanaşmalar” mövzusunda beynəlxalq elmi konf. materialları. Naxçıvan , 25 noyabr, 2016, səh 294-295
63. Pilləli matrisin xətti cəbrdə yeri və rolu haqqında NDU, Elmi əsərlər, Fiz. riy. Və tex. elm. seriyası, N:8 (81), 2016, səh. 14-19
64. “Vektor fəzalar” bölməsinin tədrisində riyazi təkliflərin adlandırılması NDU, Elmi əsərlər, Fiz. riy. və tex. elm. seriyası, N:4 (85), 2017, səh. 38-42
65. Cəbr kursunun tədrisində bəzi çətinliklər və onların yaranma səbəbləri haqqında- NDU, “Elmi Əsərlər”, 2018, N:4 (93), səh. 161-165
66. Riyaziyyat ixtisasları üçün cəbr kursunun kurikulumda ümumi və məzmun xətləri üzrə təlim nəticələri-Respublika elmi – praktik konfrans materialları, NMİ, Naxçıvan, 05 – 06 aprel 2019, səh. 125-126
67. Xətti cəbr elementlərinin tədrisinin problemli təlim texnologiyası ilə reallaşdırılması-NMİ, Elmi Əsərlər, 2019, N:3 (57), səh.25-29
68. О методических, педагогических и психологических аспектах занятий, проводимых со студентами со слабым и удовлетворительным уровней при преподавании абстрактной алгебры Коллогиум журнал, N: 18(70), III, Варшава, 2020, səh.48-52
69. Algebra course study method for matematikal speciaeties of higer pedagogical Institutions Spirit time N:7(31), Berlin, 2020, səh.20-23
70. Funksional analiz Xətti cəbrin ümumiləşməsi kimi-NDU, Elmi Əsərlər, 2020, N:4 (105), səh. 12-19
71. Şagirdlərin yaradıcılıq qabiliyyətlərinin formalaşması haqqında-“Naxçıvan Universiteti” Elmi Əsərlər N:4(23), Naxçıvan 2021, səh. 318-323
72. About the peace and role of abstacted algebra elements in algebra course teaching-İstanbul İnternational Modern Scientitic Rese arch Congress-II P.626 (729), 627(730), İstanbul, Turkey-2021, p. 626-628
73. Cəbr kursunun tədrisində mücərrəd təfəkkürün formalaşdırılmasının bəzi üsulları-Naxçıvan Müəllimlər İnistutu Respublika Elmi praktik konfransı. “Ümumi təhsildə kurikulum islahatları. Nəticələr və perspektivlər. Naxçıvan-may 2021. səh.118-119
74. Cəbr kursunda riyazi təfəkkürün formalaşdırılması məsələsi-NMİ, NDU, ARTİ “Müasir təhs. inka. strateji uğurlar və çağı. möv. Beynəlxaq elmi konf. mater. Naxçıvan 26-27 noyabr 2021-ci il səh.129-132
75. Hекоmорые псuxолого- педагогuчесkue acпekты прeпoдaвaнuя kypca aлгебры в педагогuчесkuх вузах-Сбор. матep. V меж. науч.-прак. кoнф. Дербент 27.02.2022, стр.78-76
76. Cəbr kursunun tədrisində digər riyazi kurslarla fənlərarası əlaqələrin tətbiqi-Molla Pənah Vaqifin anadan olmasının 305 illik yubileyinə həsr olunmuş “Mədəniyyətlərin inteqrasiyası və multikulturalizm” adlı XXIII Beynəlxalq elmi simpoz. Material. 27 fevral 2022.Kars/Türkiyə, səh.105-108
77. Methodical Aspects of Realization Of Using MATLAB program in Teaching Of Algebra in Higher Pedagogical schools. İournal of Positive School Psychology. 2022, Vol.6, №7, 1682-1685
78. Cəbr kursunun tədrisində riyazi əlamətlər və onların riyazi təfəkkürün formalaşmasında rolu-Fizika, astronomiya və riyaziyyatın problemləri. Res.Elmi.Kon. Naxçıvan-2022. səh. 76-80
79. Çoxluqlar nəzəriyyəsinə aid məlumatların ümumtəhsil məktəblərin riyaziyyat kursunda verilməsinə dair-Naxçıvan Müəllimlər İnistutu “Ümumtəhsilin dövlət standartları və mək.təcrübəsi. mövzu. Respublika Elmi praktik konfransı. Naxçıvan-20 may 2022, səh. 201-202
80. NMİ, NDU, Təhsil İnstitutu Müasir mərhə. müəl. hazır. aktual məsəl.: uğurlar və çağırışlar mövzusu. Beynəlxalq Elmi konfransı. Naxçıvan 15-16 dekabr 2022. NMİ Elmi əsərlər N:4(70), 2022. Səh. 64-68 Birləşmələr nəzəriyyəsi anlayışlarının nəzəri-çoxluq anlayışı vasitəsi ilə təyin edilməsi məsələsi
81. Qeyri cəlis cəbrin əsasları seçmə fənni üzrə proqram.- Naxçıvan “Qeyrət”,-2022.-12 səh.
82. Bakalavr hazırlığı üçün “Cəbr” fənninin proqramı. Tərtib edənlər: R.Ə.Həsənov, D.Ə.Seyidov.-Naxçıvan “Qeyrət”, 2022, 16 səh.
83. Cəbr kursunun tədrisində kompüter texnologiyalarından istifadə məsələsi haqqında. Naxçıvan: NNİ, Elmi əsərlər, №2, 2022
84. Riyaziyyat təlimində bəzi cəbri anlayışların daxil edilməsinin metodiki xüsusiyyətləri-III “Fizika riyaziyyat və astro. akt. prob. möv.” Resp. elmi konf. NDU 12.05.2023. Naxçıvan 2023
85. Ümumtəhsil məktəblərinin riyaziyyat kursunda vektor anlayışının formalaşması haqqında Ümumi təhs. döv. stan. və məktəb. təcrü.-2023 Resp. elmi konf. Səh. 315-316 NMİ 31.05.2023 Naxçıvan 2023
86. Modern tecnology integration in Mathematic education Revista Conrado, 19(S1), 212-218, 2023
Dərs və metodik vəsaitləri
87. Sıralar nəzəriyyəsindən mühazirə və çalışmalar Bakı, APİ nəş – t., 1990.
88. Analitik həndəsənin elementləri Bakı, ADPU nəşr-tı, 1992.
89. Ehtimal nəzəriyyəsinin elementləri. (dərs vəsaiti) ADPU, Bakı-1992.
90. Riyazi statistikanın elementləri (dərs vəsaiti) Bakı, ADPU nəşr-tı, 1992.
91. Diferensial tənliklər (çalışmalar) I hissə Bakı, ADPU nəşr-tı, 1992.
92. Paskal alqoritmik dili (ali məktəblər üçün dərs vəsaiti) Kocaeli Universiteti mətbəəsi. İzmit-1996.
Qeyri səlis riyaziyyatın bəzi elementləri Bakı, “ Elm”, 2011.