ZEYNALOV İSMAYIL ƏLİ OĞLU
tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
ismayilzeynalov@ndu.edu.az
İsmayıl Əli oğlu Zeynalov 1941-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Sirab kəndində anadan olmuşdur. 1964-cü ildə Mordoviya Dövlət Universitetinə daxil olmuş, 1968-ci ildə həmin universitetin Tarix-filologiya fakültəsinin əyani şöbəsinin tarix ixtisası üzrə tam kursunu bitirmişdir. 1976-cı ildə Azərbaycan SSR EA-nın Tarix İnstitutunun Etnoqrafiya ixtisası üzrə istehsalatdan ayrılmamaqla aspirantura şöbəsində qiyabi təhsil almışdır. 1961-1964-cü illərdə hərbi xidməti bitirdikdən sonra 1984-cü ildə Tbilisi şəhərində Djavaxişvili adına Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunda tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün “Naxçıvan Muxtar Respublikası əhalisinin müasir mənəvi mədəniyyəti” mövzusunda dissertasiya müdafiə etmişdir. Əmək fəaliyyətinə 1959-cu ildə kolxozdan başlamışdır. 1968-1969-cu illərdə Babək rayonunun Sirab kəndində tarix müəllimi işləmişdir. 1969-1970-ci tədris ilindən etibarən APİ-nin Naxçıvan filialında, 1990-cı ildən Naxçıvan Dövlət Universitetində müəllim işləyir. 1986-cı ildən isə Universitetin “Ümumi tarix” kafedrasının dosentidir. Zeynalov İsmayıl Əli oğlu 1969-cu ildən Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Ümumi tarix” kafedrasında müəllim işləyir. Onun çoxillik elmi-pedaqoji fəaliyyətinə görə 2007-ci ildə Azərbaycan Respublikası təhsil nazirliyinin 05 oktyabr tarixli № 11/560 əmri əsasında “Azərbaycan Respublikasının qabaqcıl təhsil işçisi” döş nişanı ilə, 2011-2016-cı illərdə Naxçıvan Dövlət Universitetinin rəhbərliyi tərəfindən fəxri fərmanlarla, 2017-ci il 31 oktyabr tarixli Azərbaycan Respublikası prezidentinin 3327 nömrəli sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşdur. 42 elmi məqalənin və 3 kitabın müəllifidir. Həmçinin ümumittifaq və respublika konfranslarında dəfələrlə iştirak etmişdir.
Dərc olunmuş elmi əsərlər
1. Naxçıvan MSSR-də asudə vaxtdan istifadə olunmasının bəzi məsələləri (etno-sosioloji tədqiqat təcrübəsi) Azərbaycan SSRİ Elmlər Akademiyasının xəbərləri (Tarix-Fəlsəfə-Hüquq). Bakı,Elm nəşriyyatı.1980. № 4. Səh.60-67. 7 səhifə. Məqalə.
2. Kulturnaə ciznğ sovremen-noqo Naxiçevanskoqo sela.Arxeoloqçeskie Etnoqrafiçeskie isizkariə Azerbaydcana.1979, Bakı, Elm nəşriyyatı, 1980. Səh.73-82. 4 səhifə. Məqalə.
3. Zəhmətkeşlərin mədəni vəziyyətinin yüksəlməsində Klubların rolu.Kənd həyatı. № 5, Bakı, 1981.5 səhifə. Məqalə.
4. Mənəvi mədəniyyətin formalaşmasında kitabın rolu. Mədəni maarif işi jurnalı, № 3, Bakı, 1981.5 səhifə. Məqalə.
5. Naxçıvan Muxtar Respublikası əhalisinin mənəvi mədəniyyətinin bəzi məsələləri.Azərərbaycan SSRİ Elmlər Akademiyasının xəbərləri (Tarix-Fəlsəfə-Hüquq), № 3. Bakı, Elm nəşriyyatı, 1981. 5 səhifə. Məqalə.
6. Muzey etnoqrafik materialları-nın elmi-tədqiqat işlərində rolu (Naxçıvan Dövlət Universiteti-nin muzey materialları əsasında). Ümumittifaq elmi konfrans materialları (Etnoqrafiya elmində Etnoqrafik biliklərin təbliği). OMSK şəhəri, 1987.Səh.46-49. 2 səhifə. Məqalə.
7. 1970-1980-cı illərdə beynəlxalq münasibətlər mövzusunun tədrisində partiya və dövlət sənədlərindən istifadə. Yenidənqurma və Pedaqoji İnstitutunda ümumi elm fənlərinin tədrisinin təkmilləşdirilməsi məsələləri (Elmi-metodik konfransların materialları), dekabr-1987. Naxçıvan-1988. Səh.45-49. 4 səhifə. Məqalə.
8. Tədris prosesində tələbələrdə mənəvi keyfiyyətlərin aşılanması.Metodik tövsiyə. 1990-cı ilsəh.1-51. Məqalə.
9. XI beşillikdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında sosialist adət-ənənələrin daha da təkmilləşdirilməsi. Y.H.Məmmədəliyev adına Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu. XI Elmi konfransının materialları. Naxçıvan-1990-cı il səh.107-108. 2 səhifə. Məqalə.
10. Kulturnıe razvitiy Naxiçe-vanskoy Avtonomnıy respub-liki s period XI pətiletki. Y.H.Məmmədəliyev adına Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutu. 10-cu Elmi konfransının tezisləri. Naxçıvan, 1989. Səh.24-27. 4 səhifə. Məqalə.
11. Naxçıvan ilk tunc dövr abidələrinin Zaqafqaziyanın Kür-Araz Mədəniyyətində yeri. Azərbaycan Respublikası arxeoloq və Etnoqraflarının I elmi konfrasının materialları.1998. 5 səhifə. Məqalə.
12. 1969-1982-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Rsepublikasında maar-rifin inkişafı. Naxçıvan MR-75 Elmi əsərləri (xüsusi buraxılış-№ 5).NDU, Qeyrət nəşriyyatı. Naxçıvan-1999. Səh.136-139. 4 səhifə. Məqalə.
13. Gənc nəslin tərbiyəsində tarixi ənənələrin rolu və əhəmiyyəti.Keçmişimiz gələcəyimizdir (etroqrafik problemlərə dair elmi-nəzəri konfrans) tezisləri. (Naxçıvan Muxtar Respublikası Özəl Universiteti). Bakı-2000.Səh.38-39. 2 səhifə. Məqalə.
14. Naxçıvan Muxtar Respublikası 1991-2001-ci illərdə. “Qismət” nəşriyyatı.2002. 165 səhifə. Kitab.
15. Müstəqillik dövründə Naxçı- vanın Sosial Mədəni İnkişafı (1990-2011-ci illər).Naxçıvan Dövlət Universitetinin elmi əsərləri (xüsusi buraxılış. № 12) Naxçıvan MR-80. Naxçıvan-2004. Səh.20-22 3səhifə. Məqalə.
16. Məişət mədəniyyəti və onun təkmilləşməsi. Azərbaycanda elmin inkişafı və regionda problemlər. Bakı-2005. Səh.105-110. 5 səhifə. Məqalə.
17. Ailə məişətində Milli və beynəlmiləl amillərin vəhdəti. Naxçıvan Dövlət Universiteti. Elmi əsərləri. № 1 (21). Bakı-2007. Səh.153-157. 5 səhifə. Məqalə.
18. Novruz-dostluq və mehribanlıq bayramı kimi. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun xəbərləri. № 1 (9). Məktəb nəşriyyatı. Naxçıvan-2007. Səh.38-44. Məqalə.
19. Bəşəriyyətin xilası yolunda Ruminin dözümlülük çağırışı. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun xəbərləri. № 3 (11). Məktəb nəşriyyatı. Naxçıvan-2007.Səh.132-134. 3 səhifə. Məqalə.
20. Heydər Əliyevin Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarda təmsil olunmasında rolu.Naxçıvan Dövlət Universiteti Heydər Əliyev Zirvəsi (məqalələr və xatirələr). NDU “Qeyrət” nəşriyyatı. Naxçıvan-2008. Səh.43-45. Məqalə.
21. “XVIII əsrdə İngiltərədə sənaye çevrilişinin başlanması” mövzusunun tədrisi təcrübəsində.Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun xəbərləri. Məktəb nəşriyyatı.№ 1 (17).Səh.68-71. Məqalə.
22. Müasir dövrün ekoloji probleminə etnoqrafik baxış. Naxçıvan Dövlət Universitetinin elmi əsərləri.№ 1 (29). Qeyrət nəşriyyatı-2010. Səh.164-166. Məqalə.
23. Dünya xalqlarının yeni il bayramı.Avtabi Azərbaycan (Azərbaycan günəşi). № 51-52. Təbriz 1389-90- (2011-ci il).Səh.29. Məqalə.
24. Avropa Şurası və Azərbaycan.Elmi əsərlər. İctimai elmlər seriyası. № 1 (37). Naxçıvan NDU. Qeyrət nəşriyyatı-2011.Səh.47-51. Məqalə.
25. Naxçıvanın maddi mədəniyyəti (XIX əsrin sonu XX əsrin I yarısı). Tarixi etnoqrafik tədqiqat. Qızıldağ nəşriyyatı-2011.Səh.1-120. Kitab.
26. İnsanların formalaşması və inkişaf dinamikası.Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan bölməsi.Axtarışlar (Folklor, ədəbiyyat, dil, incəsənət və tarix). № 1 (3). 2012.Səh.165-169.Məqalə.
27. Milli bayram Novruz və icra olunan adət-ənənələr. Mehri Çaldıran. İran İslam Respublikası-Xoy şəhəri. Şəmsi ili-1390, milady-2012. Səh.5. Məqalə.
28. “Regionların sosial-iqtisadi və inkişaf proqramları”nın Naxçıvan Muxtar Respublikasında yerinə yetirilməsinin vəziyyəti (1995-2010-cu illər). Elmi əsərlər. İctimai elmlər seriyası. № 1 (45). Naxçıvan NDU. Qeyrət nəşriyyatı-2012. Səh.205-209. Məqalə.
29. Qloballaşma.Problem və vəzifə. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan bölməsi.Axtarışlar (Folklor, ədəbiyyat, dil, incəsənət və tarix). № 4 (6). 2012. Səh.105-109. Məqalə.
30. Müstəqillik dövründə təhsilin inkişafı (1991-2011-ci illər). Elmi əsərlər.№ 2-(58).NDU-“Qeyrət”. 2014.Səh.20-25. Məqalə.
31. Naxçıvan Muxtar Respublikasında sosial-iqtisadi və mədəni inkişaf (2001-2012-ci illər).Əcəmi-2014. (qrif 4700000000-053).Səh.248. Kitab.
32. Müstəqillik dövründə Muxtar Respublikada elm, təhsil və mədəniyyətin dirçəlişi (1995-2013-cü illər). Naxçıvan MR-90. Elmi əsərlər-№ 6 (62). Xüsusi buraxılış-2014. Səh.40-44. Məqalə.
33. General Əliağa Şıxlinskinin həyat yolu və hərbi fəaliyyəti. NDU-“Qeyrət”. Elmi əsərlər-№ 9 (65). Naxçıvan-2014.Səh.10-13. Məqalə.
34. Qayıdışdan qurtuluşa doğru yol: Azərbaycan dövlət quruculuğunda Heydər Əliyevin sabitlik və sülh strategiyası. NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 6 (71), Naxçıvan-2015. Səh.3-9. Məqalə.
35. XIX əsrin sonu XX əsrin I yarısında Azərbaycanın Naxçıvan bölgəsində əkinçilik təsərrüfatı (taxılçılıq). NDU, “Qeyrət”. Elmi əsərlər №-5-(79). Naxçıvan-2016.Səh.37-43. Məqalə.
36. XIX-XX əsrin I yarısında Azərbaycanda sənətkarlıq (dəmirçilik sənəti. Naxçıvan materialları əsasında). Elmi əsərlər. Humanitar Elmlər seriyası 1 (82). Naxçıvan-NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. 2017. Səh.234-237. Məqalə.
37. XXI əsrin I onilliyində Naxçıvanda təhsilin inkişafı. Elmi əsərlər. Humanitar Elmlər seriyası 2 (83). Naxçıvan-NDU. “Qeyrət” nəşriyyatı. 2017.Səh.16-19. Məqalə.
38. Zəngin maarifçilik ənənələrinə malik universitet. NDU 50 ildə elmi konfransının materialları. Naxçıvan NDU, Qeyrət, 2017. Tezis.
39. XX əsrin I yarısında Azərbaycanın Naxçıvan bölgəsində əkinçilik təsərrüfatı ilə bağlı suvarma sistemi (Babək və Şahbuz rayonları materialları əsasında ) Elmi əsərlər, İctimai elmlər seriyası, Naxçıvan , NDU, Qeyrət, № 2(91), I cild, 2018. Səh.3-9. Məqalə.
40. XX əsrin I yarısında bəzi ənənəvi sənət və peşə növləri haqqında etnoqrafik araşdırmalar. Humanitar elmlər seriyası, № 1(90), II cild, Naxçıvan, NDU, Qeyrət , 2018. Səh. 97-101. Məqalə.
41. Naxçıvan bölgəsində həyata keçirilən bağçılıq təsərrüfatının vəziyyəti barədə etnoqrafik araşdırmalar (Babək və Şahbuz rayonlarının materialları əsasında)Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası, Naxçıvan, NDU, Qeyrət, № 6(95), 2018. Səh. 6-11. Məqalə.
42. Naxçıvan Muxtar Respublikasında elm və təhsil sahəsində görülən işlərin xronoloji təhlili (2001-2012) Nax. MR.–nın 95 illiyinə həsr olunmuş respublika elmi konfransının materialları. 28 fevral 2019. Naxçıvan, NDU, “Qeyrət” nəşriyyatı 2019. Səh. 33-38. Məqalə.
43. «Etnoqrafiyanın əsasları»2021. Proqramı
44. Şanlı zəfər yolunun başlanğıcı və nəticəsi. Elmi əsərlər, Humanitar elmlər seriyası, Naxçıvan, NDU, Qeyrət, № 6(119), 2022. Səh. 31-35. Məqalə.
45. Müstəqilliyin ilk illərində Azərbaycanın daxil olduğu regional və beynəlxalq təşkilatlar (1991-1996-cı illər). Bakı Slavyan Universiteti, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, № 1. 2023, Bakı, Məqalə.