Mustafayev Abdulla Nəriman oğlu
Mustafayev Abdulla Nəriman oğlu
tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
abdullamustafayev@ndu.edu.az
Mustafayev Abdulla Nəriman oğlu 1965-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Əliabad kəndində anadan olmuşdur. 1972-1982-ci illərdə Naxçıvan şəhər Ə.Ağayev adına internat məktəbində oxumuşdur. 1983-1985-ci illərdə Qırmızıbayraqlı Pribaltika Hərbi Dairəsində hərbi xidmət etmişdir. 1986-ci ildə Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Tarix-filologiya fakültəsinin Tarix, ictimaiyyət və sovet hüququ ixtisasının əyani şöbə üzrə I kursuna daxil olmuş və 1991-ci ildə Naxçıvan Dövlət Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1993-cü ildən 1998-ci ilədək Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Ümumi tarix” kafedrasında saathesabı ilə müəllim, 1998-ci ildən 2007-ci ilədək həmin kafedrada baş laborant vəzifəsində, 2007-cı ildən isə həmin kafedrada müəllim vəzifəsində işləmişdir. 2008-ci ildə baş müəllim vəzifəsinə keçmişdir. 2005-ci ilin dekabrın 5-də “XX əsr boyu Qərbi Azərbaycan ərazisindən azərbaycanlıların deportasiyası və Naxçıvan” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 2013-cü ildən “Ümumi tarix” kafedrasında dosent vəzifəsində çalışır.
Dərc olunmuş elmi əsərlər
- Qərbi Azərbaycan ərazisində azərbaycanlıların soyqırımı. Naxçıvan.İctimai-Siyasi,ədəbi-bədii,elmi publisistik jurnal. Naxçıvan.2001. №5. səh.55-59. Məqalə.
- Qərbi Azərbaycan ərazisində ermənilərin törətdikləri qanlı cinayətlər (1918-1920-ci illər) Filologiya məsələləri, Bakı “ Nurlan” nəşriyyatı, 2002, №2 səh.252-255. Məqalə.
- Qərbi Azərbaycan ərazisində azərbaycanlıların deportasiyası (1948-1953). NDU, Elmi əsərlər 2002, № 9. səh.47-49. Məqalə.
- 1918-1920-ci illərdə Zəngəzur hadisələri. Elmi axtarışlar, VIII toplu , Bakı “Nurlan” nəşriyyatı, 2002. səh.89-92. Məqalə.
- Qaçqınların Naxçıvanda yerləşdirilməsi. Dünya azərərbaycanlıları:tarix və müasirlik (Elmi- nəzəri toplu) I buraxılış, Bakı Universiteti,Nəşriyyat 2003. səh.105-111. Məqalə.
- 1918-1920-ci illərdə Naxçıvan və Zəngəzurda Türk-müsəlman soyqrımları. Tarix və onun problemləri 2003 №3. səh.93-95. Məqalə.
- Dağlıq Qarabağ hadisəsi və onun Naxçıvanın ictimai-siyasi vəziyyətinə təsiri. Tarix və onun problemləri 2003, №4. səh.125-128. Məqalə.
- 1905-1906-cı illərdə Naxçıvanda ermənilərin təcavüzkarlıq hərəkətləri. Elmi axtarışlar, XII toplu , Bakı “Nurlan” nəşriyyatı, 2004. səh.276-282. Məqalə.
- 1918-1920-ci illərdə ermənilərin İrəvan quberbiyasında törətdikləri vəhşiliklər. NDU, Elmi əsərlər 2003, № 13. səh.113-115. Məqalə.
- XX əsrin 80-90-cı illərində Azərbaycanlıların deportasiyası və Naxçıvan. Naxçıvan. İctimai-Siyasi, ədəbi-bədii, elmi publisistik jurnal. Naxçıvan. 2005.səh.117-125. Məqalə.
- 1918-1920-ci illərdə qaçqınlar problemi,onların Naxçıvanda yerləşdirilməsi və yardım göstərilməsi. Tarix və onun problemləri 2005, №1. səh.72-77. Məqalə.
- 1948-1953-cü illər deporasiyası və azərbaycanlıların Naxçıvanda yerləşdirilməsi məsələsinə dair. NDU, Elmi əsərlər 2005, № 16. səh.92-95. Məqalə.
- XIX əsrdə və XX əsrin əvvəllərində Naxçıvanda etnosiyasi proseslər. Naxçıvan:Tarixi gerçəklik, müasir durum, inkişaf perspektivləri (9-10 iyun 2006-cı ildə keçirilmiş beynəlxalq simpoziumun materialları) Naxçıvan 2006. səh.113-124. Məqalə.
- Vedibasarın erməni təcavüzkarlarına qarşı mübarizəsi. NDU, Elmi əsərlər, Naxçıvan 2007. № 2 (22). səh.42-48. Məqalə.
- 1905-1906-cı illərdə Tiflisdə erməni-azərbaycanlı davası. NDU, Elmi əsərlər, Naxçıvan 2008. № 5 (25). səh.41-47. Məqalə.
- Azərbaycanlıların soyqırımı və deportasiya tarixindən. Kültür evreni. Üç ayda bir yayımlanan Uluslararası Hakemli Sosial Bilimler Dergisi. Ankara – Türkiyə 2009, №4. səh.170-179. Məqalə.
- Heydər Əliyev milli siyasətinin layiqli davamçısı Avrasiya Kurumu Sempozyum Bildiriləri. Nizamidən Yunus Əmrəyə Kamal Atatürkdən Heydər Əliyevə uzanan sevgi və barış yolu sempoziumu. (11-12 eylül 2009, Naxçıvan) Ankara–Türkiyə 2010.Səh.61-66. Məqalə.
- “Tariximizin qan yaddaşı: soyqrımlar və deportasiya” AMEA-nın Naxçıvan bölməsinin xəbərləri.İctimai və humanitar elimləri seriyası. № 1. Naxçıvan , Tusi 2010. səh.24-29. Məqalə
- Ermənistanın repatriasiya planlarında Naxçıvan NDU, “Elmi əsərlər”i. № 2 (34). Naxçıvan 2010 səh.46-49. Məqalə.
- “Heydər Əliyev və Azərbaycanda soyqrım tarixinə ümumdövlət münasibəti”. NDU, Elmi əsərləri, № 1 (29), Naxçıvan 2010. səh.97-102. Məqalə.
- Mühazirə mətnləri üzərində tələbələrin müstəqil işlərinin təşkili yolları. “Elm və Təhsil” Bakı-2011. səh.48. Metodik vəsait.
- Pedaqoji texnologiyalar və tarixin tədrisində onlardan istifadəyə dair nümunələri. “Elm və Təhsil” Bakı-2011 səh.64. Metodik vəsait.
- 1905-1906-cı illərin Naxçıvan hadisələri Qafqaz mətbuatında. NDU, Elmi əsərləri, №2 (39), Naxçıvan 2011. səh.23-27. Məqalə.
- Milli müstəqillik və azadlıq uğrunda mübarizə tarixinin Naxçıvan səhifələri (XX yüzilliyin 80-90-cı illəri). “Elm və Təhsil”. Bakı – 2012. səh.172. Dərs vəsaiti.
- “Türksüz Ermənistan”ın yaradılması istiqamətində atılan addımlar.NDU, Elmi əsərləri, № 1 (45), Naxçıvan 2012. səh.24-30. Məqalə.
- “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qaçqınlar problem (1918-1920-ci illər)”. AMEA Naxçıvan bölməsi Xəbərlər, İctimai və Humanitar Elmlər seriyası, cild 9, № 1, Naxçıvan 2013. səh.40-48. Məqalə.
- Ermənistanın soyqırım və deportasiya siyasətində Naxçıvan. ADPU-nun nəşriyyatı. Bakı-2013. səh-194. Monoqrafiya.
- Heydər Əliyev təlimində Naxçıvan-Türkiyə əlaqələrinin inkişaf məsələləri.NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 1 (50), Naxçıvan-2013. Səh-113-118. Məqalə.
- Çar Rusiyasının Cənubi Qafqazda müstəmləkəçilik siyasətində erməni faktoru. NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 2 (53), Naxçıvan-2013.Səh-29-36. Məqalə.
- XX əsrin sonlarında azərbaycanlıların soyqırımı və deportasiyası. NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 2 (58), Naxçıvan-2014. Səh.46-50. Məqalə.
- Muxtariyyət ərəfəsində Ermənistanın Naxçıvana təcavüzkar siyasəti (1917-1923-cü illər).NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 6 (62), Naxçıvan MR-90.Naxçıvan-2014. Səh.103-109. Məqalə.
- XX əsrin sonlarında Qərbi Azərbaycandan azərbaycanlıların son deportasiyası. AMEA Naxçıvan bölməsi, xəbərlər. № 3-2015. Səh.42-51. Məqalə.
- Ermənistanın təcavüzü nəticəsində Naxçıvanda yaranmış ağır ictimai-siyasi və iqtisadi vəziyyət (1917-1923-cü illər). Naxçıvan Muxtariyyəti tarixi nailiyyətdir (04-05 iyul 2014-cü ildə keçirilmiş beynəlxalq konfransın materialları). “Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 2015.Səh.172-179. Məqalə.
- Heydər Əliyev və İranın Naxçıvana yardımı.NDU Elmi əsərlərin ictimai elmlər seriyasının xüsusi buraxılışı. № 6 (71), Naxçıvan-2015.Səh.23-28. Məqalə.
- Erməni təcavüzkarlığının artmasında missioner məktəblərinin rolu.AMEA-nın Naxçıvan bölməsi. Xəbərlər. 2016. № 3.Səh.55-68. Məqalə.
- Osmanlı dövləti ərazisində erməni xəyanətkarlığı. NDU, “Qeyrət”. Elmi əsərlər №-5-(79). Naxçıvan-2016.Səh.44-51. Məqalə.
- Multikulturalizminin geosiyasi, tarixi-mənəvi əsasları. NDU, “Qeyrət” nəşriyyatı. Elmi əsərlər. №-2(83). Naxçıvan-2017.Səh.114-119. Məqalə.
- Naxçıvan Dövlət Universitetinə dövlət qayğısı. NDU, “Qeyrət” nəşriyyatı. Elmi əsərlər. “Naxçıvan Dövlət Universiteti “50 ildə” elmi konfransın materialları”. Naxçıvan-2017. Səh.147-151. Məqalə.
- Erivan və civarında türklere karşı yapılan katliamlar. Tarih ve Kültür Ekseninde Orta Aras Havzası Uluslararası Sempozyumu. Ankara-2018. (cəmi-1087 səhifə).Səh.275-295. Məqalə.
- Əski türklərdə təqvim. NDU, “Qeyrət” nəşriyyatı. Elmi əsərlər. İctimai elmlər seriyası. №-2(91). Naxçıvan-2018. Səh. 25-29. Məqalə.
- 1948-1953 –cü illər deportasiyası və Naxçıvan. Məqalə.
- Türkiyə-Azərbaycan siyasi əlaqələrində Naxçıvan, BSU, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, Bakı, 2019, Səh.167-171, Məqalə.
- Heydər Əliyev hakimiyyətinin Naxçıvan dövründə Türkiyə ilə münasibətlər. NDU, Ümummilli lider Heydər Əliyevin 95 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq konfransın materialları. Səh. 21-25. Məqalə.
- Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdikləri soyqırım arxiv sənədlərində (1918-1920-ci illər). AMEA Naxçıvan bölməsi. Elmi əsərlər. İctimai və humanitar elmlər seriyası. 2020. №1. Səh. 50-56. Məqalə.
- Ermənistanın Naxçıvana qarşı etnik təmizləmə siyasəti. Naxçıvanın muxtariyyəti tarixdə və günümüzdə respublika konfransının materialları. 22 noyabr 2019-cu il Naxçıvan şəhəri. Tusi-2020. Səh. 196-203. Məqalə.
- 1948-1953 –cü illər deportasiyası və Naxçıvan
- Heydər Əliyev hakimiyyətinin Naxçıvan dövründə Türkiyə ilə münasibətlər NDU, Ümummilli lider Heydər Əliyevin 95 illik yubileyinə həsr olunmuş beynəlxalq konfransın materialları 2020 Səh. 21-25
- «Türkdilli ölkələr arasında birliyin möhkəmləndirilməsində Naxçıvan Zirvə görüşünün əhəmiyyəti». «Elmi əsərlər jurnalı»2021 №1 səh.104-109.
- «Azərbaycanın xarici siyasətində Türkiyənin yeri və rolu.» Azərbaycan Təhsil Nazirliyi.Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu Elmi əsərlər.№3 (65) 2021 Səh 169-173
- «Qərbi Azərbaycanda etno-siyasi proseslər və erməni ekspansionizminin başlanması» NDU «Elmi əsərlər» 2021 №2 (111), Səh 28-33
- «Türkiyə-Azərbaycan siyasi əlaqlərində Naxçıvan.» Yeni fikir qəzeti. 2021 oktyabr
- «Ali məktəb müəlliminin funksiyaları və ona verilən tələblər» . «Yeni fikir» qəzeti Səh. 24. 2021 №8 (42)
- “Ermənilərin Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsindən sonra İrəvan quberniyasında baş verən demoqrafik dəyişikliklər” NDU, Elmi əsərlər. İctimai elmlər seriyası, № 2, 2022, səh. 38-46
- Ali məktəb müəlliminin özünü təkmilləşdirməsinin yolları NMİ, ELMİ ƏSƏRLƏR №4 (66) Naxçıvan 2021-səh.67-71.
- Tərbiyəçi kimi ali məktəb müəlliminin rolu. NMİ, ELMİ ƏSƏRLƏR №1 (67) Naxçıvan 2022-səh. 9-14. məqalə
- Təlim metodları və üsulları anlayışı, təlim vasitələri Bakı Slavyan Universiteti, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, № 4/2022, Bakı, Məqalə.
- Tələbələrin müasir peşə hazırlığı sistemində distant təhsil imkanlarından istifadə edən müəllimin rolu və funksiyaları. NMİ, ELMİ ƏSƏRLƏR №4 (70) Naxçıvan 2022-səh. 94-99. məqalə (ETİ)
- Soyqrım tariximiz-faciələrlə dolu qan yaddaşımız. “Şərq qapısı” qəzeti, 23 fevral 2023
- THE HISTORICAL IMPORTANCE OF OSH AS A MILITARY STRATEGIC AND CULTURAL CENTER OF THE GREAT SILK ROAD. 1st INTERNATIONAL SILK ROAD CONFERENCE. May 26-27, 2023 / Nakhchivan, Azerbaijan Nakhchivan State University səh. 79-82
- Təlim prosesinin mahiyyəti, onun funksiyaları və daxili quruluşu haqqında bəzi mülahizələr. NMİ. Elmi əsərlər. №1 (71). Səh.16-24. NMİ. “Məktəb” 2023(ETİ)
- Zəngəzur ermənilərin azərbaycanlılara qarşı soyqırım siyasətininin ilkin mərhələsində. UMTEB-13 İnternational Scientific Research Congres June 29-30, 2023 Paris səh.310-317
- Heydər Əliyev və Azərbaycanda başlayan demokratik dəyişikliklər. SDU. Konfrans materialları 2023.№1, səh.172-176
- Heydər Əliyev və Türkdilli dövlət başçılarının zirvə görüşləri çərçivəsində əməkdaşlıq məsələləri. AMEA Naxçıvan bölməsi. “Heydər Əliyev ideyaları və müasir dövr” respublika konfransının materialları . Naxçıvan, Tusi, 2023 səh. 179-185
- Zəngəzur ermənilərin azərbaycanlılara qarşı soyqırım siyasətininin ilkin mərhələsində. NDU, Elmi əsərlər. İctimai elmlər seriyası, № 2 (123), 2023, səh. 30-37